การเลือกผ้ากันไฟ ที่มักนำมาใช้ในบ้านเรือนการเลือก ผ้ากันไฟ สำหรับใช้ในบ้านเรือนมีความแตกต่างจากการเลือกใช้ในโรงงานอุตสาหกรรมหรือสถานที่เชิงพาณิชย์ค่อนข้างมากครับ เนื่องจากวัตถุประสงค์การใช้งานและระดับความรุนแรงของสถานการณ์ไฟไหม้ที่คาดการณ์ไว้มีความต่างกัน โดยในบ้านเรือนจะเน้นไปที่การป้องกันการลามไฟเบื้องต้น การดับไฟขนาดเล็ก หรือการให้เวลาในการอพยพ
ประเภทของผ้ากันไฟที่นิยมใช้ในบ้านเรือน
ผ้าห่มกันไฟ (Fire Blanket):
คุณสมบัติ: เป็นผ้าที่ทำจากเส้นใยที่ไม่ติดไฟ เช่น ใยแก้ว (Fiberglass) หรือ ใยซิลิกา (Silica Fiber) ซึ่งสามารถทนความร้อนได้สูงมาก (ส่วนใหญ่ 550°C - 1000°C ขึ้นไป) และไม่นำไฟฟ้า หลักการทำงานคือใช้คลุมไปที่แหล่งกำเนิดไฟเพื่อตัดการไหลของออกซิเจน ทำให้ไฟดับลง
การใช้งานในบ้าน:
ในห้องครัว: เป็นอุปกรณ์ดับเพลิงเบื้องต้นที่เหมาะกับไฟที่เกิดจากน้ำมันทอด หรือไขมัน (Class F/K) ที่ไม่ควรใช้น้ำดับ
ดับไฟขนาดเล็ก: ใช้คลุมถังขยะที่ติดไฟ หรือวัตถุขนาดเล็กอื่นๆ ที่ลุกไหม้
ห่อหุ้มตัวเพื่ออพยพ: ในกรณีที่เสื้อผ้าติดไฟ หรือต้องวิ่งผ่านเปลวไฟเพื่ออพยพ สามารถใช้ผ้าห่มกันไฟคลุมตัวเพื่อป้องกันความร้อนและเปลวไฟได้
ข้อควรระวัง: ควรเลือกขนาดที่เหมาะสม (เช่น 1x1 เมตร หรือ 1.2x1.2 เมตรสำหรับครัวเรือน) และติดตั้งในจุดที่หยิบใช้ง่าย เช่น ใกล้เตาหรือทางออก ควรตรวจสอบสภาพผ้าเป็นประจำและเปลี่ยนหากพบรอยฉีกขาดหรือเสียหาย
ผ้าม่านกันไฟ/หน่วงไฟ (Flame Retardant Curtains/Fabrics):
คุณสมบัติ: เป็นผ้าที่ถูกออกแบบหรือผลิตมาให้ ไม่ลามไฟ (Flame Retardant) ซึ่งหมายความว่าเมื่อโดนความร้อนหรือเปลวไฟจะติดไฟช้า ดับเองได้ หรือไม่ลามไฟออกไป ซึ่งอาจทำได้โดย:
การอาบน้ำยาเคมี (Chemical Treatment): พ่นหรือชุบสารหน่วงไฟลงบนผ้าปกติ
การใช้เส้นด้ายกันไฟ (Inherently Flame Retardant Fibers): ทอด้วยเส้นด้ายที่มีคุณสมบัติหน่วงไฟในตัว เช่น Trevira CS, Modacrylic ซึ่งมีประสิทธิภาพดีกว่าและคงทนต่อการซักล้างมากกว่าแบบอาบน้ำยา
การใช้งานในบ้าน:
ผ้าม่าน: ใช้เป็นผ้าม่านหน้าต่างทั่วไป เพื่อป้องกันการลามของไฟจากภายนอกเข้าสู่ภายใน หรือภายในออกสู่ภายนอก
เฟอร์นิเจอร์บุผ้า: ผ้าบุโซฟาหรือเก้าอี้
ผ้าปูที่นอน/เครื่องนอน: บางชนิดมีการเคลือบสารหน่วงไฟ
ข้อควรระวัง: ควรเลือกผ้าที่ผ่าน มาตรฐานการทดสอบการไม่ลามไฟ เช่น NFPA 701 (สหรัฐอเมริกา), BS 5867 (อังกฤษ) หรือมาตรฐานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง เพื่อความมั่นใจในประสิทธิภาพ และสอบถามว่าคุณสมบัติการหน่วงไฟจะคงทนแค่ไหนหลังจากการซักล้าง
วัสดุฉนวนกันไฟ (Fire Insulation Materials):
คุณสมบัติ: วัสดุเหล่านี้มีคุณสมบัติเป็นฉนวนกันความร้อนและไม่ติดไฟ มักใช้เป็นส่วนประกอบโครงสร้างมากกว่าผ้าที่ใช้งานภายนอก เช่น ใยหิน (Rockwool) หรือใยเซรามิกไฟเบอร์ (Ceramic Fiber)
การใช้งานในบ้าน:
ฉนวนกันความร้อน/เสียง: ใช้ในโครงสร้างผนัง ฝ้าเพดาน หรือหลังคา เพื่อเพิ่มคุณสมบัติการกันไฟให้กับอาคาร
หุ้มปล่องควัน/ท่อระบายความร้อน: ในบางกรณีที่อุปกรณ์ในบ้านเกิดความร้อนสูง อาจมีการนำวัสดุกลุ่มนี้มาใช้หุ้ม เพื่อป้องกันการส่งผ่านความร้อนไปสู่โครงสร้างอื่นๆ
ข้อควรพิจารณาในการเลือกใช้ผ้ากันไฟในบ้านเรือน
วัตถุประสงค์การใช้งาน: ต้องการใช้เพื่อดับไฟเบื้องต้น (ผ้าห่มกันไฟ) หรือเพื่อหน่วงการลามไฟของวัสดุตกแต่ง (ผ้าม่านกันไฟ)
ประเภทของไฟ: ผ้าบางชนิดเหมาะกับไฟบางประเภท เช่น ผ้าห่มกันไฟเหมาะกับไฟที่เกิดจากไขมันในครัว
มาตรฐานการรับรอง: ควรเลือกผลิตภัณฑ์ที่ได้รับการรับรองมาตรฐานการไม่ลามไฟจากหน่วยงานที่น่าเชื่อถือ เพื่อยืนยันประสิทธิภาพและความปลอดภัย
ความคงทนและอายุการใช้งาน: สอบถามว่าคุณสมบัติกันไฟจะคงอยู่ได้นานแค่ไหน โดยเฉพาะหลังการซักล้าง
ความปลอดภัยต่อสุขภาพ: เลือกวัสดุที่ไม่มีสารพิษหรือสารที่ก่อให้เกิดการระคายเคือง โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากต้องสัมผัสกับผิวหนังหรืออยู่ในพื้นที่ที่มีการระบายอากาศไม่ดี
การติดตั้งและจัดเก็บ: ตรวจสอบให้แน่ใจว่าสามารถติดตั้งหรือจัดเก็บผ้ากันไฟได้อย่างถูกต้องและเข้าถึงง่ายเมื่อเกิดเหตุฉุกเฉิน
การมีผ้ากันไฟที่เหมาะสมในบ้านเรือน โดยเฉพาะอย่างยิ่งผ้าห่มกันไฟในห้องครัว เป็นส่วนหนึ่งของการเตรียมพร้อมรับมือกับเหตุอัคคีภัยขนาดเล็กได้อย่างมีประสิทธิภาพครับ